طراحی ساختمان

دو چیز داریم. «طراحی» و «ساخت». ابتدا ساختمان را طراحی می‌کنیم. سپس می‌رویم سراغ ساخت و اجرا و نظارت ها و ماجراهای خود. در اینجا می‌خواهیم در مورد طراحی صحبت کنیم. یک ساختمان متداول، معمولاً در چهار دسته نیاز به طراحی دارد: 

 ۱. معماری

۲. سازه 

۳. تاسیسات مکانیکی

۴. تاسیسات الکتریکی

پیچیده ترین و مهم ترین بخش طراحی ساختمان، بخش «معماری» است.

فرم و پلان

اولین گام و مهم‌ترین گام در فرآیند احداث بنا، گام طراحی معماری است. فرم ساختمان و طراحی خارجی آن، تقسیم و ارتباط فضاها، طراحی داخلی، چشم‌انداز، نور، رنگ و مسائل زیباشناختی، شناخت صحیح متریال، و بسیاری از پارامترهای مشابه دیگر مسایلی است که به عهده آرشیتکت است. همواره رهبری گروه طراحی بر عهده مهندس طراح معمار یا همان آرشیتکت است و هماهنگی بین بخش‌های مختلف طراحی و حتی اجرا نیز توسط وی انجام خواهد گرفت.

مبحث معماری مبحث بسیار گسترده‌ای است. چیزی که در اینجا می‌خواهیم بگوییم این است که یک طراحی خوب چه مزیت‌هایی دارد؟ وارد یک ویلا می‌شوید. مایل هستید به سرعت از آنجا خارج شوید. وارد یک ویلای دیگر می‌شوید که از لحاظ حجم و چشم‌انداز و نور تقریباً در یک شرایط است، اما اینبار دوست دارید در همانجا بمانید. حس می‌کنید که برای تک تک اجزا و قسمت‌های این ساختمان فکر شده. به اصطلاح پشت هر خط این طرح، توجیه و فلسفله‌ای خوابیده. لذت می‌برید و احساس خوشایندی دارید. این یعنی معماری. ما همین را می‌خواهیم.

جدا از عملکرد مطلوب، از نظر هزینه و سودآوری نیز یک طرح خوب می‌تواند به ما کمک کند. یک طرح خوب را با کج و کوله کردن‌های بی‌دلیل و استفاده از متریال‌های مختلف و بی‌تناسب در جای‌جای ساختمان اشتباه نگیرید. بلکه یک طرح خوب در هنگام سرمایه‌گذاری به خوبی ارزش خودش را نشان می‌دهد. یک معماری خوب می‌تواند با صرف هزینه کمتر، زیبایی بیشتری خلق کند. و نکته جالب، سودآوری بیشتر و بازگشت سریع سرمایه است. ویلایی که طراحی معمارانه داشته باشد، می‌تواند با سود ۱۰۰ درصد به فروش برسد. در حالی که بسیار شاهدیم که ساختمان‌هایی که طرح ناشیانه و ساده‌ای دارند، حتی با همان مبلغی که بر روی آنها هزینه شده است نیز بایستی ماه ها و سال‌ها در انتظار خریدار صبر کنند، و این، یعنی خواب سرمایه و متضرر شدن سرمایه‌گذار.

طراحی داخلی و دکوراسیون

محوطه و فضای سبز

امروزه در کلاردشت، زمین‌ها به قطعاتی در حدود ۲۵۰ تا ۵۰۰ مترمربع تقسیم می‌شوند. بنابراین شاید اینطور تصور کنیم که مساحتی نمی‌ماند برای محوطه‌سازی و در نظر گرفتن فضای نشستن و پارکینگ و آلاچیق و بازی و غیره وجود ندارد. در عمل، پس از کسر مساحت زیربنا و حریم الزامی اطراف آن، فضای مختصری می‌ماند که در بسیاری از موارد نیاز چندانی به طراحی ندارد. این نظر تا حدودی درست است. مخصوصاً با کاهش یافتن روز به روز مساحت زمین‌ها. اما حرف ما چیست؟ ما می‌گویمم در همان زمین‌های محدود هم می‌شود کارهایی کرد که محوطه را زیباتر و دلنشین‌تر کرد. گاهی هزینه این کار نسبت به هزینه تمام شده کل ساختمان بسیار ناچیز است، اما در عمل و هنگام استفاده از ساختمان تاثیر چشم‌گیر آن را حس خواهیم کرد.

در یک مرحله بالاتر، ما اعتقاد داریم که هنگام طراحی ویلا، بایستی محوطه آن نیز به همراه آن طراحی شود. چه مسیرهای دسترسی، فضای سبز و چه بحث پوشش گیاهی آن. حتی شکل حصار یا دیوار و دروازه و سردروازه آن نیز بهتر است به صورت همزمان در طرح دیده شود. ما می‌گوییم، می‌شود طراحی را به نحوی انجام داد که محوطه با ویلا ادغام شود و نتوان مرز مشخصی بین ویلا و محوطه متصور شد. این نوع طراحی در ویلاهای طراحی شده در سبک معاصر رو به گسترش است و ما نیز به سازندگان توصیه اکید می‌کنیم که از توجه به طراحی محوطه غافل نشوند. در آخر، گفتن این نکته ضروری است که منظور از طراحی محوطه، خرج تراشی بی‌دلیل و پرهزینه نیست. بلکه، با توجه به بودجه پیشنهادی و نظر کارفرما می‌توان به یک طرحی رسید که هم عملکرد خوبی داشته باشد و هم با فرم ویلا در تناسب بوده و جلوه خاصی به آن فضا ببخشد.

پیچیده ترین و مهم ترین بخش طراحی ساختمان، بخش «معماری» است.

محاسبات سازه به معنای برآورد نیروهای وارد بر ساختمان و بدست آوردن ابعاد دقیق مقاطع تیر و ستون به جهت مقاومت در برابر آن نیروها است. مهندس محاسب نیروهای وارده بر سازه، مانند نیروی زلزله، باد و برف را بر اساس آیین‌نامه‌های مربوطه محاسبه و توسط نرم افزارهای تخصصی بر مدل سه بعدی ساختمان اعمال می‌کند. سپس با بررسی تنش ها و کرنش‌های حاصله، مقاطع فولادی یا بتن مسلح را بدست می‌آورد و در نهایت با ارایه نقشه‌ها و جزییات سازه‌ای به صورت دفترچه محاسبات به فرآیند طراحی خاتمه می‌دهد. گروه مهندسین مشاور و یا شخص حقیقی - مهندس واجد شرایط که دارای پروانه اشتغال «طراحی عمران» است در قالب دفتر طراحی - این نقشه‌ها را با مهر خود تایید می‌کند. این قسمت یکی از مهرهای هشت گانه مهندسی برای ساخت و سازهای متعارف شهرستان کلاردشت است.

پس از آن، مرحله مهم دیگری آغاز می‌شود و آن مرحله اجرا است. لازم است که نقشه‌های بدست آمده از طراحی، به درستی و با نهایت دقت توسط تیم اجرایی مطالعه شده و تمامی مراحل گودبرداری تا آخرین مراحل ساخت و ساز بر اساس آن نقشه‌جات صورت گیرد. این امور نیز بایستی توسط مهندسی که صلاحت «نظارت عمران» است همواره مورد نظارت قرار گیرد. مهندس ناظر عمران، این فرآیند را با تایید توسط مهر مربوطه در دفترچه فنی ساختمان که قسمتی از جواز است متعهد می‌شود و تضمین می‌کند که عملیات ساختمانی طبق نقشه‌ها و مطابق مقررات ملی ساختمان انجام شده است. و این بازه تایید به صورت یک قانون نوشته از بیست سال نیز فراتر می‌رود.

پیچیده ترین و مهم ترین بخش طراحی ساختمان، بخش «معماری» است.

تأسیسات ساختمان به دو دسته تاسیسات مکانیکی و برقی تقسیم می‌شود.

تاسیسات مکانیکی : شامل گرمایش، سرمایش، لوله کشی آب و فاضلاب، گازرسانی، تهویه مطبوع، استخر و دیگر موارد می‌باشد. طراحی و اجرای این امور به عهده مهندس مکانیک می‌باشد. هزینه طراحی در این فاز در ساختمان‌های متداول نسبتاً کم است و در این قسمت بیشتر هزینه کرد در قسمت مصالح و دستمزد پیمانکاران جزء است.

تاسیسات برقی : شامل سیم کشی ساختمان، مباحث روشنایی و برق رسانی و در برخی ساختمان‌ها آنت مرکزی و پوشش شبکه‌های رایانه‌ای، همچنین در برخی از موارد خدمات آسانسور و سیستم‌های ایمنی و دوربین‌های مداربسته و حتی هوشمندسازی ساختمان را نیز در بر می‌گیرد.

پیچیده ترین و مهم ترین بخش طراحی ساختمان، بخش «معماری» است.