در این قسمت ویلای اجرا شده را مشاهده می‌کنید، البته در نظر داشته باشید که ویلا هنوز اجرا نشده است! کسانی که بیشتر با مسایل فنی آشنا هستند، بهتر می‌دانند که عنوان تور مجازی virtual reality برای چنین شکلی از ارایه چندان درست نیست. اصلاح درست تر، تور واقعیت افزوده augmented reality است. در واقع مدل ویلای طراحی شده را در فضای واقعی آن نشانده تا کارفرما با خیال راحت و با نهایت اطمینان در مسیر سرمایه‌گذاری قدم گذارد.

در این مسیر از سال‌ها تجربه در زمینه نقشه‌برداری توپوگرافی، کار با نرم‌افزارهای ویرایش عکس، نرم‌افزارهای تصاویر ۳۶۰ درجه، نرم‌افزار Revit که برترین نرم‌افزار طراحی ساختمان در جهان است، و البته تکنیک‌های مربوط به ارایه در فضای اینترنت و دیگر موارد استفاده شده است و ما بسیار خشنودیم که می‌توانیم چنین خدمات یکتایی را، به عنوان تنها مرکز طراحی در ایران که ویلای طراحی شده را به صورت تور واقعیت افزوده در فضای اصلی طبیعی موقعیت ملک ارائه دهیم. 

بیایید در مورد معماری این ویلا مقداری صحبت کنیم. احتمالا اولین نکته‌ای که به ذهن می‌رسد، سقف مسطح آن است. سوال پیش می‌آید که چطور می‌شود با وجود این همه برف، بام، مسطح باشد. هم از نظر وزن برف، هم از نظر عایق رطوبتی. جالب است که پاسخ این پرسش نزدیک به یک قرن داده شده، اما به این خاطر که در شهر کلاردشت ساختمان‌ها عموماً با سقف‌های شیبدار طراحی و اجرا شده‌اند، ساختمان‌های با مسطح و به اصطلاح بام سبز یا روف گاردن، مقداری تازه است. در سال‌های اخیر، حدود دو یا سه سال گذشته، تعداد این ساختمان‌ها در کلاردشت با سرعت پایینی رو به افزایش است و علت اصلی پرهیز از این طرح، نه مناسب نبودن آن، بلکه عدم آشنایی با جزییات حرفه‌ای اجرا و مهندسی ساز نبودن غالب ویلاها است. در حالی که ده ها سال است در همه جای دنیا در کشورهای پرباران که شامل اکثر کشورهای اروپایی می‌شود و حتی شهرهای شمالی خودمان، ساختمان‌های بام مسطح را مشاهده می‌کنیم که به راحتی از پس باران‌های شدید و فراوان برآمده‌اند. به عنوان یک نتیجه گیری، مگر ممکن است تکنولوژی ساخت در این زمانه تکنولوژی و خلاقیت به حدی نرسیده باشد که نتوانیم جلوی نفوذ آب باران و برف را بگیریم؟! درباره این موضوع، در بخش‌های بعدی بیشتر صحبت می‌کنیم. فعلا برویم به سراغ معماری و روند شکل‌گیری این طرح.

محوطه و زمین خالی را در تور مجازی زیر مشاهده می‌کنید.

بازدید از سایت، قدم اول طراحی است. نقشه توپوگرافی زمین با استفاده از دوربین پیشرفته Lieca برداشت شد و در رایانه، زمین با شیب طبیعی و خطوط تراز را داشتیم. در اینجا، مهم‌ترین مسئله، نیاز طرح است. در واقع، خواسته کارفرما، مسیر راه طراحی را روشن می‌کند. برای مثال، تعداد اتاق‌های خواب،  مساحت فضای نشیمن، شکل آشپزخانه، امکانات انتخابی ویلا، آسانسور یا بالابر، تعداد پارکینگ و برای مثال اینکه اتاق‌ها چطور در ترازهای مختلف طبقات قرار بگیرند و سوالاتی از این دست. و البته سبک معماری مورد نظر. 

سبک معماری مورد نظر با معرفی سبک‌های مختلف معماری به کارفرما انتخاب می‌شود. تعداد سبک‌های مختلف معماری، چندان مرز شفافی ندارد، اما سایت‌های معروف و مشهور و البته منابع مختلف چیزی در حدود ده تا پانزده دسته‌بندی برای ساختمان‌های متعارف مسکونی قایل هستند. برای اطلاعات بیشتر به بخش طراحی ساختمان مراجعه بفرمایید.

 برای این ساختمان، سبک معماری معاصر یا contemporary انتخاب شد. سبکی دوست داشته و خوب. به این جهت دست معمار برای تولید فضاهای دلنشین در این سبک باز است. صفت بد سقف‌های شیبدار که عموماً تراس‌های خفه تولید می‌کنند و فضای بام را از دسترس خارج می‌کنند یا فرم های سرد سبک مدرن را ندارد و در عوض به راحتی می‌توان از متریال‌های ارزان و زیبا مانند بتن، چوب، شیشه و آجر به دلخواه و با آزادی عمل مطلوبی استفاده کرد. در نظر داشته باشید که بسیاری از ساختمان‌های متعارف احداث شده در کلاردشت، دارای سبک خاصی نیستند و از بد حادثه احتمالا بایستی آنها را سبک من در آوردی خواند!

در نهایت و با توجه به معماری و مکان و ارتفاع ساختمان‌های مجاور و دقت در بافت منطقه‌ای و اقلیم و جهت نور و استفاده حداکثری از محوطه، مراحل طراحی آغاز شد و پس از چندین مرحله ارایه و اصلاح بر طبق نظر کارفرما به طرح نهایی رسیدیم. تیم ویلا۳۶۰ همواره توجه دارد که اولویت امر، خواسته سرمایه‌گذار است، نه میل شخصی طراح. برای نمونه، در طرح اولیه این ویلا، در فضای جلوی آن یک آسانسور (بالابر سبک) طراحی شده بود که ارتباط عمومی هر سه تراز طبقات بود و البته می‌توانست تا طبقه زیرزمین ادامه پیدا کرده و با استفاده از یک دالان به استخر فرضی قرار گرفته در زیر محوطه دسترسی داشته باشد. که با حذف استخر و احساس عدم نیاز به آسانسور از طرح حذف شد. و سعی تیم طراحی این بود که با جابجایی خطوط و چینش مجدد نمای روبرو، ترکیب بندی جلوی اصلی ساختمان را به یک تعادل جدید برسانند که احساس ما این است که در این کار موفق بوده‌ایم. و امیدواریم اینطور نیز باشد.

سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن کار چندان ساده‌ای نیست. اینطور نیست که سرمایه را هرجا و به هر طریقی هزینه کنیم، آنگاه انتظار سود داشته باشیم. یا حداقل یک سود خوب را خواهان باشیم. بلکه، برای مثال در همین حوزه ساخت ویلا، شهر خوب و منطقه خوب و به طور کلی مکان خوب، و همچنین، طرح و کیفیت ساخت نیز در میزان سودآوری و بازگشت سرمایه بسیار موثر است. به صورت دقیق بگوییم. در مورد کسب و کار از طریق ساخت ویلا و فروش، از سال ۱۳۹۴ به این سمت، با افزایش آگاهی خریداران و بالا رفتن قیمت ملک، موارد زیادی اتفاق افتاده که قیمت فروش تقریباً همان هزینه خرید زمین و هزینه ساخت بنا است. یعنی سود تقریباً صفر. ویلاهای ناجور واقعاً بسیار سخت به فروش می‌روند و با قیمت پایین و منت فراوان! در حالی که با همان مصالح و با همان هزینه، می‌شد چیزی ساخت که کار اینقدر پیچیده نشود.

ما می‌گوییم می‌شود با دانستن این نکته که تخصص و علم از اهمیت بالایی برخوردار است، با سرمایه یکسان و زمان یکسان، به سود ۲۰۰ و ۳۰۰ درصد رسید. یعنی ظرف یک سال سرمایه می‌توان دو تا سه برابر شود. مسلما در هیچ زمینه دیگری، غیر از احداث پاساژ ها و کامپلکس‌ها و برج ها، در کمتر جای دیگری می‌توان چنین سودی را بدست آورد. بنابراین، اهمیت طرح خوب، دقیقاً در این نقطه خودش را نشان می‌دهد. با این حال بسیار دیده‌ایم و هنوز هم دیده می‌شود که برخی از سازندگان سنتی همچنان می‌خواهند در بخش طراحی و هزینه مهندسی هزینه نکنند و به خیال خودشان جلو افتاده‌اند. این در حالی است که سازندگان زیرک و آشنا با کار، در سال‌های اخیر به اهمیت طرح حرفه‌ای، به خوبی پی برده‌اند. برای مثال ویلاهای نوساز شهرهای نور، محمودآباد و بابلسر را مشاهده کنید، آنجا به سرعت در حال تبدیل شدن به بهشت معماران است. و آینده بسیار خوبی خواهد داشت. امیدواریم شهر کلاردشت نیز به سرعت وارد این مسیر نیکو شود.

در نهایت، برگردیم به ویلا خودمان! این ویلا نیز به جهت طرح خوب، به پیش‌بینی ما، اگر به فرض قصد از ساخت کسب درآمد باشد که البته نیست، با این حال حدس ما این است که پس از ساخت، این واحد مسکونی با یک سود تا سه برابر همراه خواهد بود و این یعنی استفاده حداکثری از مصالح و هزینه در جهت رسیدن به بهترین چیزی که پتانسیل آن تلاش است. و این میسر نیست مگر با کمک تخصص و تجربه.

سعی فراوانی شده تا ویلا از عملکرد بالایی برخوردار باشد. برای مثال، مسیر ورودی پارکینگ به محوطه، ده ها بار توسط نرم‌افزار قدم زده شده تا فرم پله‌ها و جان‌پناه مقابل به گونه‌ای پر و خالی شود و احساس دعوت‌کنندگی و بسته نبودن را تولید کند. ما می‌دانیم که اگر در اجرا، هر کدام از آن بازشوهای کوچک کوچک یا بزرگ شوند و در جای دقیق خودشان اجرا نشوند، تعادل و ترکیب فضا بهم خورده و آن احساس دلنشینی که در این طرح به آن رسیده‌ایم تولید نمی‌شود. به محوطه به خوبی نگاه کنید، استفاده از چوب در ورودی پارکینگ که احساس سرترسی را از شخص می‌گیرد و بازشوهای اطراف که خفه بودن را از نگاه بیننده دور می‌کند. یا نسبت فضا ها و میل محوطه به اینکه از ساکنین ویلا دعوت به بیرون آمدن و در محوطه قرار گرفتن می‌کند، این ها خطوطی است که شرح ش مفصل است، اما در عمل خواهید دید که این فضای دلنشین بی دلیل نیست، بلکه ناشی از سلسله کارهایی است که پیام‌های پنهان را به شخص می‌دهد.

در بام نیز کارهای جالبی است. برای مثال ارتفاع نرده در همه جا ۱۱۰ سانتی متر است. و گلدان‌ها به بیرون منتقل شده‌اند تا احساس پله‌شدن و ترس از افتادن را کاملاً‌ از بین ببرند و نقش یک جان‌پناه ایمن را بازی کنند. 

از تکنولوژی تور مجازی ۳۶۰ درجه نیز نهایت استفاده را برده‌ایم. چون ساختمان ساخته شده را پیش از اجرا می‌بینیم، به خوبی می‌توانیم مناطق اشراف همسایه و جای تراس را با تراس‌های ویلاهای موجود مجاور بسنجیم و از المان‌های محدود کننده و زیبا درست در جای خودشان استفاده کنیم که شرح این کار نیز مفصل است و از این شکل از ارایه صحیح و کار حرفه‌ای، بسیار خشنودیم. امیدواریم با خلق این اثر قدم کوچکی برداشته باشیم، به سوی نیکویی.

اگر قرار است در شمال ویلایی ساخته شود، ویلای شمال یعنی محوطه! محوطه سبز. جایی برای نشستن در هوای خنک و مطبوع. مخصوصاً در جایی که به جهت چشم‌انداز وضعیت مناسبی دارد. همین ویلا را مقایسه کنید با ویلای کناری. مساحت این محوطه حتی چند متر کمتر از قطعه کناری است. اما میزان محوطه را مشاهده کنید. خب، به نظر ما محوطه مسطح و جای بازی و نشستن تولید شده در این نوع طراحی، به معنای اضافه شدن چیزی حدود هشتاد متر به مساحت کل زمین است. خود این کار در قیمت امروز زمین چیزی در حدود صد میلیون تومان است. شاید رسیدن به این شکل از محوطه مقداری هزینه داشته باشد، هزینه دیوار حایل و جزییات خاص اجرایی آن، اما نتیجه کار غیر قابل مقایسه است. 

در اینجا پارکینگی به ابعاد ۵ در ۵/۵ در نظر گرفته شده است که به خوبی محل پارک دو خودرو متداول است. در ورودی نیز به صورت برقی در نظر گرفته شده در سقف جمع می‌شود. البته این‌ها در این فاز جنبه پیشنهادی دارد و ذکر این نکته لازم است که وسعت قرارداد طراحی این مسایل را شامل نمی‌شد و تنها به جهت تکمیل موضوع این جزییات نیز طراحی شده و در تصاویر مشاهده می‌کنید.

ااز بین نکات فراوان، این نکته می‌تواند در اینجا قرار بگیرد که برای پوشش قسمت جلویی ساختمان، پیشنهاد ما استفاده از موزاییک‌های بتنی است. و استفاده از سنگ‌های صیقلی و صاف را به جهت لغزنده بودن در فصول زمستان نهی می‌کنیم. ساخت موزاییک‌های بتنی در رنگ‌های دلخواه در کارگاه بتن ویلا۳۶۰ میسر است و به جهت داشتن میز ویبره و آشنایی زیاد با بتن می‌توان به بتن با تراکم و دوام بالا دست یافت و از سطح زبر و اصطکاک خوب بتن در محوطه بهره برد. برای مثال بتن نارنجی می‌تواند در حاشیه‌های سطح پیشنهاد جالبی باشد، هرچند این امر تقریباً در پایان عملیات اجرایی است و می‌شود در مورد آن در آینده تصمیم گرفت.

ساختمان از لحاظ نظم در پلان و نظم در ارتفاع، طبق تعریف آیین نامه ۲۸۰۰ یا همان آیین نامه بارهای لرزه‌ای وارد بر ساختمان، در مطلوب‌ترین شکل ممکن است. تمامی ستون‌ها در محورهای کاملاً عمود بر هم واقع‌اند و هیچ کدام از ستون‌ها دارای برون مرکزیت یا برون محوریت نیستند. این، هنر طراحی است و در واقع دیدن معماری و سازه، به صورت همزمان. بسیار پیش می‌آید که معمولا، سازه فدای معماری می‌شود. معمار برای رسیدن به طرح مطلوب خود، با کج و کوله کردن ساختمان قصد دارد به ساختمان مورد نظرش را زیبا کند. آنگاه نقشه را در اختیار تیم طراحی و محاسب قرار می‌دهد و آنگاه چاره جز این نیست که با افزایش مقاطع و هر ترفند گاهاً نا دلچسب، به اصطلاح جواب بگیرند و کار برود برای اجرا. اما این نقص در تیم‌های طراحی که ترکیبی است از متخصصان معماری و سازه، صورت نمی‌گیرد. می‌دانیم که در ساختمان‌های نامنظم،‌ نیروی جانبی زلزله، بر طبق آخرین آیین‌نامه در حدود ۲۵ درصد افزایش می‌یابد. و اینکه رفتار ساختمان به خوبی قابل حدس نباشد و آسیب‌پذیری بعضی از نقاط را نسبت به کل ساختمان به صورت قابل توجهی بالا ببریم، این کار درستی نیست. ما واقعاً در رنجیم که می‌بینیم به کرات همکاران به خاطر نبود هماهنگی بین سازه و معماری اینطور به سمت ضعف ساختمان پیش می‌روند و باز هم می‌گوییم که این کار حرفه‌ای نیست.

اسکلت این ساختمان توسط نرم‌افزار مشهور Etabs مدل‌سازی شده و تحت بارگذاری‌های مختلف تحلیل و طراحی شده است. سیستم سازه‌ای ساختمان حاضر قاب خمشی بتن مسلح متوسط است. اجرای چندان پیچیده‌ای ندارد. اما دقت در کیفیت بتن و البته میلگردگذاری مسلماً بسیار با اهمیت است. در این باره، کوتاه، در بخش اجرا و نظارت چند جمله‌ای صحبت کردیم. 

برای اجرای دقیق، لازم است نقشه‌ها دقیق باشد. خیلی از مواقع، مشکل در نقص نقشه‌ها است. تیم ما با دلسوزی، و مهارت، تمامی نقشه‌های جزییات سازه‌ای را تولید کرده تا کار در هنگام اجرا بسیار آسان شود. نقشه‌های کامل میلگرد گذاری با نرم‌افزار معروف و فوق‌العاده Revit Structure ترسیم شده‌اند و جداول خم و برش میلگرد (لیستوفر) به همراه جزیی ترین مسائل مانند خم یک به شش نیز در آنها رعایت شده‌اند. 

سطح آب زیرزمینی این منطقه بالاست. نشان به آن نشان که در فاصله صد متر پایین دست همین ویلا، زمین شبه باتلاقی قرار دارد و در واقع،‌ رگه‌های آب بالادست از روی زمین صخره‌ای زیرین عبور کرده و در نقطه‌ای پایین‌تر به سطح زمین رسیده. این مطلب به ما گوشزد می‌کند که اگر استفاده از ویلا به صورت دایمی است، می‌شود این پیشنهاد را مطرح کرد که برای جلوگیری از بروز مشکل در آینده و نشت فاضلاب به پایین‌دست از چاه سپتیک استفاده کرد و آب نسبتاً صاف و معمولی آن را در نهرهایی که به جهت هدایت آب‌های سطحی احتمالا در نظر گرفته شود استفاده کرد، و یا استفاده از آن برای آبیاری فضای سبز محوطه. این یک پیشنهاد است و احتمال ۹۵ درصد، با اشاره به این نکته که استفاده از ویلا در طول سال محدود است، چاه جذبی معمولی کفایت می‌کند.

بحث آب گرم مصرفی، از طریق پکیج‌های حرارتی به صورت مرکزی است. سرمایش نیز، اگر احساس نیاز شود، احتمالاً از طریق پنکه و اسپیلت‌. پیش بینی برای گرمایش، از طریق بخاری گازی است و بسته به نیاز به شومینه، فضای آن به خوبی در نظر گرفته شده است. در نظر داشته باشید که طرح داخلی، در دستور کار قرارداد طراحی اولیه نبوده است.

 احتمالاً بحث استخر منتفی است. در صورت وجود استخر از واحدهای مورد نیاز مستقل خود استفاده خواهد شد که آن ماجرای خاص خودش را دارد. 

در بخش ایمنی و تجهیزات امنیتی، پیشنهاد بر نصب کرکره‌های برقی است. که می‌توانند تمامی بازشو های طبقه همکف را شامل شود. پیشنهاد ما بر هوشمندسازی ساختمان است. هوشمندسازی مراتب بسیار وسیعی دارد که سطوح اولیه آن به شدت توصیه می‌شود. مباحث نورپردازی حرفه‌ای، مخصوصا مخفی بودن منابع نور و تنها مشاهده روشنایی‌ها به شدت بایستی در اجرا مد نظر قرار بگیرد. می‌دانیم که کارهای فراوانی می‌شود در بخش جذاب الکتریکی انجام داد که آن نیز حوصله خودش را می‌طلبد. اما این طرح چیز خاصی در مورد بحث تاسیسات برقی ندارد و به بیان دیگر کارایی طرح وابسته به این مبحث نیست. برای مثال، در طراحی‌های دیگر، با وجود اجزای برقی و متحرک در محوطه یا بام (مانند سایبان‌ها) و یا تجهیزات آسانسور و اتفاقات خاص معماری، می‌توانست بخش برق به جزیی از خصوصیات منحصر به فرد بدل شود که البته فعلاً این پروژه وارد این دست از مسائل نشده است.

بحث اجرا، بحثی است جذاب و وسیع. از کجا باید بگوییم، مشخص نیست. اما همین نکته را بگوییم که این پروژه هنوز وارد فاز اجرایی نشده و قرار است از اواخر فرودین ۱۳۹۹ عملیات اجرایی آن آغاز شود. (به امید خداوند بزرگ) ممکن است در ادامه مراحل اجرایی مجموعه‌ای از تصاویر و نکات اجرایی نیز به پیوست این صفحه بیافزاییم. به هر حال، چیزی که مایلیم در اینجا به آن توجه دهیم، نکات مهم و حیاتی اجرا است که می‌تواند به عنوان یادآوری، آموزنده و مفید باشد.

ما اشکالات اجرایی رایج پروژه های متوسط و کوچک را، مخصوصاً در شهر کلاردشت، می‌دانیم. کیفیت بتن احتمالاً مهم‌ترین نکته در بخش اجرا است. بتن خوب یعنی اختلاط صحیح، بتن‌ریزی اصولی و عمل آوری درست. کیفیت بتن، مخوصاً در قسمت زیرین ستون طبقه اول اهمیت بالایی دارد و با توجه به اینکه کیفیت بتن ستون به مراتب مهم‌تر از بتن سقف (تیرها) است، باید توجه خاصی به بتن‌ریزی ستون‌ها مبذول داشت که از پدیده‌های خطرناک و ناپسندی مانند جداشدگی دانه‌ها و آب افتادگی بتن اجتناب کرد. این اهداف، شدنی است، احتمالاً با استفاده از روان کننده ها و یا فوق روان کننده ها و البته ماشین‌آلات و تجهیزات مورد نظر بتن‌ریزی. 

دو سمت تیرها مناطق بحرانی و حساسی است. در واقع انرژی زلزله در این نواحی مستهلک (Dissipate) می‌شود. لازم است حین اجرا توجه خاصی به این مناطق داشته باشیم. زاویه خم ها، فاصله خاموت‌ها و ویبره مناسب بتن حوالی گره‌ها و نکات با اهمیت و بسیاری که فکر می‌کنیم گفتن آنها در اینجا لزومی ندارد. و اگر بخواهیم وارد آن شویم، معلوم نیست کار به کجا بکشد!